1. Hoe moet ik de vragen op het meldformulier of de meldmodule beantwoorden?
2. Wat zijn de tarieven voor het gebruik van eigen vermeerderd zaaizaad en pootgoed?
3. Valt het inzaaien van bijvoorbeeld voederrogge als vanggewas na de maïs onder het gebruik van eigen zaaizaad?
4. Mag ik van de FSS regeling gebruik maken in het kader van de GLB vergroeningseisen?
5. Als ik aardappelen teel als vanggewas voor aardappelcyste-aaltjes, valt dat ook onder de ‘eigen zaaizaad’-regeling?
6. Ik ben pootgoedteler, moet ik het pootgoed dat ik op bedrijf heb vermeerderd als uitgangsmateriaal voor de pootgoedteelt ook melden?
7. Ik teel zetmeelaardappelen voor de zetmeelindustrie en koop daarvoor ieder jaar pootgoed van een zetmeelras, maar vermeerder een deel één jaar door om in het jaar daarop te gebruiken als pootgoed. Wat moet ik melden?
8. Ik heb wel eigen vermeerderd pootgoed gebruikt maar het ras staat niet in de folder en op de website. Wat moet ik dan invullen?
9. Hoe zit het precies met eigen vermeerderd pootgoed en de ATR?
10. Ik heb al aan de NAK een vergoeding betaald voor eigen vermeerdering van pootgoed. Moet ik nu nog een keer betalen?
11. Het bedrag dat ik via de NAK betaal aan de kwekersrechthouder is hoger dan de vergoeding die op de website worden genoemd. Hoe kan dat?
12. Wat wordt verstaan onder geringe bedrijfsomvang?
13. Wat is het kwekersrecht, en wat is ‘eigen zaaizaad/pootgoed’ precies?
14. Ik heb eigen zaaizaad/pootgoed in Duitsland of België gebruikt. Hoe moet ik dat melden?
Vraag 1: Hoe moet ik de vragen op het meldformulier of de meldmodule beantwoorden?
Hieronder geven we u enkele voorbeelden:
Voorbeeld 1 (granen):
Een teler zaait 12 hectare graan, waarvan 8 hectare wintertarwe en 4 hectare zomergerst.
– 2 hectare wintertarwe, ras SW Tataros, wordt gezaaid met eigen oogstzaad van in totaal 360 kg (180 kg/ha).
– 6 hectare wintertarwe, ras Patrel, wordt gezaaid met eigen oogstzaad.
– 4 hectare zomergerst, ras Class, wordt gezaaid met gecertificeerd zaad. Bij het zaaien blijkt meer zaad nodig dan verwacht, dus wordt er 100 kg eigen oogstzaad, ras Lincoln, toegevoegd om de laatste halve hectare te zaaien.
Hieronder worden de bovenstaande gegevens correct in de tabel weergegeven. Het ras Patrel is niet opgenomen in de lijst van rassen en hoeft dus niet te worden vermeld in de tabel. Omdat gecertificeerd zaad is gebruikt voor het ras Class, hoeft ook dit niet te worden gemeld.
| Ras: | Totaal kg eigen zaaizaad: | Totaal ingezaaid areaal: |
| SW Tataros | 360 kg | 2 ha |
| Lincoln | 100 kg | 0,5 ha |
Voorbeeld 2 (aardappelen):
Een teler teelt 20 hectare zetmeelaardappelen. Hij poot5 hectare met 10.000 kg Seresta uit eigen vermeerdering, 5 hectare met 10.000 kg Festien uit eigen vermeerdering, en de overige 10 hectare met aangekocht pootgoed. Voor het eigen vermeerderd pootgoed houdt AVEBE een vergoeding in. Dit kan worden aangegeven op het formulier. Het gebruik van FSS moet worden gemeld, maar deze teler ontvangt geen factuur van Plantum.
| Draagt u reeds FSS-vergoeding af? Zo ja, via: | ||||||
| Ras: | Totaal eigen vermeerdering | Totaal uitgepoot areaal | AVEBE | Emsland-Stärke | Handelshuis | NAK |
| Festien | 10.000 kg | 5 ha | + | – | – | – |
| Seresta | 10.000 kg | 5 ha | + | – | – | – |
Voorbeeld 3 (aardappelen):
Een pootgoedteler teelt pootgoed van het ras Agria op basis van een licentiecontract met Agrico. In deze situatie is er geen sprake van eigen vermeerderd pootgoed. Dit hoeft dus niet te worden gemeld. Deze teler kan op het meldformulier aankruisen dat hij geen FSS heeft gebruikt.
Voorbeeld 4 (aardappelen):
Een pootgoedteler teelt 25 hectare consumptieaardappelen. Hij poot 10 hectare met aangekocht pootgoed en de overige 15 hectare met eigen vermeerderd pootgoed van het ras Bintje. Het aangekochte pootgoed valt niet onder de eigen vermeerdering en het ras Bintje staat niet vermeld in de folder, dus hoeft dit niet te worden gemeld. Deze teler kan op het meldformulier aankruisen dat hij geen FSS heeft gebruikt.
Vraag 2: Wat zijn de tarieven voor het gebruik van eigen vermeerderd zaaizaad en pootgoed?
Antwoord: De graan- en aardappelrassen en bijbehorende tarieven kunt u hier vinden.
Vraag 3: Valt het inzaaien van bijvoorbeeld voederrogge als vanggewas na de maïs onder het gebruik van eigen zaaizaad?
Antwoord: Nee, voederrogge mag niet als zaaizaad worden gebruikt. Voor inzaai als vanggewas na maïs is gecertificeerd zaaizaad vereist, net als in productieteelt. Echter, voor rogge is het gebruik van eigen zaaizaad wel toegestaan. Het gebruik van eigen zaaizaad van beschermde rassen van andere gewassen dan granen en aardappelen is echter niet toegestaan. Meld het gebruik van eigen zaaizaad van rogge via deze website of het meldformulier en betaal een vergoeding over het gebruikte eigen zaaizaad.
Vraag 4: Mag ik van de FSS regeling gebruik maken in het kader van de GLB vergroeningseisen?
Antwoord: Nee, voor groenbemesterteelt moet je gecertificeerd zaaizaad gebruiken, net zoals voor productieteelt. Eigen zaaizaad van kwekersrechtelijk beschermde rassen van andere gewassen dan granen en aardappelen is niet toegestaan. Voor de laatste informatie over het GLB, raadpleeg de website van rvo.nl.
Vraag 5: Als ik aardappelen teel als vanggewas voor aardappelcyste-aaltjes, valt dat ook onder de ‘eigen zaaizaad’-regeling?
Antwoord: Ja, als je eigen vermeerderd pootgoed gebruikt van een ras dat in het overzicht staat vermeld, moet je dit melden, net zoals je het gebruik voor de teelt van eindproducten zou melden. Daarnaast dien je een vergoeding af te dragen voor het gebruik van het eigen vermeerderde pootgoed.
Vraag 6: Ik ben pootgoedteler, moet ik het pootgoed dat ik op mijn eigen bedrijf heb vermeerderd als uitgangsmateriaal voor de pootgoedteelt ook melden?
Antwoord: Nee, als pootgoedteler hoef je het pootgoed dat je op je eigen bedrijf hebt vermeerderd niet te melden. Het “farmers’ privilege” geldt alleen voor de teelt van eindproducten, zoals consumptie-, industrie- of zetmeelaardappelen die aan de industrie worden geleverd. Voor de teelt van pootgoed dat uiteindelijk als pootgoed wordt verkocht, is altijd een licentie van de kwekersrechthouder nodig. Vermeerdering van teeltmateriaal met als doel pootgoedproductie valt dus niet onder Farm Saved Seed en hoeft niet gemeld te worden bij Plantum.
Als je pootgoed van een beschermd ras vermeerdert zonder licentie, is dat strafbaar. Hetzelfde geldt als je eigen vermeerderd pootgoed toch als pootgoed verhandelt, omdat het principe van Farm Saved Seed alleen geldt voor gebruik op je eigen bedrijf. Het is belangrijk om te benadrukken dat het naleven van de regels omtrent kwekersrecht en het juiste gebruik van pootgoed essentieel zijn om de belangen van kwekers te respecteren en een eerlijke handelspraktijk te handhaven binnen de agrarische sector.
Vraag 7: Ik teel zetmeelaardappelen voor de zetmeelindustrie en koop daarvoor ieder jaar pootgoed van een zetmeelras, maar vermeerder een deel één jaar door om in het jaar daarop te gebruiken als pootgoed. Wat moet ik melden?
Antwoord: Als je zetmeelaardappelen teelt en jaarlijks pootgoed van een zetmeelras koopt, maar een deel ervan een jaar doorvermeerdert om het volgende jaar te gebruiken, moet je dit melden. Alleen de rassen die vermeld staan in de folder en op de website moeten gemeld worden. Bijvoorbeeld, als je Seresta vorig najaar zelf hebt vermeerderd en dit voorjaar hebt uitgepoot, moet je de hoeveelheid en het areaal waarop je ze hebt uitgepoot melden.
Vraag 8: Ik heb wel eigen vermeerderd pootgoed gebruikt maar het ras staat niet in de folder en op de website. Wat moet ik dan invullen?
Antwoord: Als het ras niet vermeld is, kunt u antwoorden dat u geen gebruik heeft gemaakt van FSS.
Vraag 9: Hoe zit het precies met eigen vermeerderd pootgoed en de ATR?
Antwoord: Je eigen vermeerderd aardappelpootgoed moet goedgekeurd zijn door de NAK. Een uitzondering geldt voor zetmeelrassen in het TBM-gebied, waar keurmeesters namens de Stichting TBM toezicht houden. Als je eigen vermeerderd pootgoed is goedgekeurd volgens de NAK C-norm exclusief AM-vrij verklaring, mag je het alleen gebruiken voor consumptieaardappelteelt op percelen binnen 25 km van je bedrijf. Bedrijven met reguliere pootgoedteelt kunnen hier niet aan deelnemen vanwege de HPA-verordening Aardappelteelt, oftewel de ATR. Het kwekersrecht staat hier los van.
Vraag 10: Ik heb al aan de NAK een vergoeding betaald voor eigen vermeerdering van pootgoed. Moet ik nu nog een keer betalen?
Antwoord: Nee, je wordt niet twee keer aangeslagen voor hetzelfde gebruik. Op het meldformulier en de website kun je aankruisen of je al een vergoeding hebt betaald via de NAK (en/of via het handelshuis of Avebe). Als blijkt dat je al hebt betaald, hoef je niet opnieuw te betalen. Maar vergeet niet om altijd het gebruik van FSS te melden bij Plantum.
Vraag 11: Het bedrag dat ik via de NAK betaal aan de kwekersrechthouder is hoger dan de vergoeding die op de website worden genoemd. Hoe kan dat?
Antwoord: Je betaalt via de NAK een vergoeding in het jaar van vermeerdering. De bedragen op de website gelden voor wat je het volgende jaar daadwerkelijk uitpoot. Als je bijvoorbeeld op één hectare vermeerderd hebt, kun je dit op tien hectare uitpoten. Daarom zijn de vergoedingen per hectare verschillend. De ene is voor het vermeerderde oppervlak en de andere voor het uitgepote areaal voor consumptie, industrie of zetmeelteelt.
Vraag 12: Wat wordt verstaan onder geringe bedrijfsomvang?
Antwoord: Geringe bedrijfsomvang betekent dat je in totaal 10 hectare of minder aan akker- en tuinbouwgewassen hebt voor eigen pootgoed, en 15 hectare of minder voor het gebruik van Farm Saved Seed (FSS). Als jouw bedrijf binnen deze categorie valt, hoef je geen FSS-afdracht te betalen. Maar vergeet niet om het gebruik van FSS te melden bij Plantum.
Vraag 13: Wat is het kwekersrecht, en wat is ‘eigen zaaizaad / pootgoed’ precies?
Antwoord: Kwekers hebben het recht om voor hun eigen ontwikkelde rassen kwekersrecht aan te vragen. Dit geeft hen de mogelijkheid om voorwaarden te stellen aan het gebruik van deze rassen. Telers die gecertificeerd zaaizaad of pootgoed kopen, betalen een licentievergoeding aan de kweker. Dit geld stelt de kweker in staat om de kosten van het ontwikkelen van het ras deels terug te verdienen en zo te investeren in nieuwe verbeteringen.
Onder het kwekersrecht heeft de kwekersrechthouder van een ras exclusieve rechten over dat ras. Dit betekent dat anderen het materiaal van het ras niet mogen vermeerderen, telen, opslaan of verhandelen zonder toestemming van de kwekersrechthouder. Er is echter een uitzondering voor ‘eigen gebruik’ van aardappelen en granen. Dit houdt in dat telers een deel van hun eigen oogst kunnen gebruiken als zaaizaad of pootgoed op hun eigen bedrijf, mits de leveringsvoorwaarden van het gekochte zaaizaad/pootgoed dit toestaan. Deze uitzondering geldt ook als een deel van de eigen oogst wordt gebruikt als vang- of lokgewas. Het is echter belangrijk dat telers dit gebruik vóór 15 mei melden aan de kwekersrechthouder en een vergoeding betalen voor het gebruik van de beschermde rassen van de kweker. Op deze manier dragen alle gebruikers van een ras bij aan de ontwikkelingskosten ervan.
Volgens de Zaaizaad- en Plantgoedwet (ZPW) moet het ‘eigen gebruik’ beperkt blijven tot het eigen bedrijf. Het is niet toegestaan om de oogst van het ene bedrijf te gebruiken voor bijvoorbeeld dochterondernemingen, bedrijven binnen een coöperatief verband of andere bedrijfseenheden met een zelfstandige bedrijfsvoering. Gebruik van ‘Farm Saved Seed’ (FSS) is daarom niet toegestaan in deze gevallen.
De ZPW, in werking sinds 2006, samen met de bijbehorende Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) en Ministeriële Regelingen, vormt de juridische basis voor de meldplicht. Telers zijn verplicht om het gebruik van eigen vermeerderd aardappelpootgoed en zaaizaad van granen te melden aan de kwekersrechthouder.
Vraag 14: Ik heb eigen zaaizaad/pootgoed in Duitsland of België gebruikt. Hoe moet ik dat melden?
Antwoord: Via www.eigenzaaizaad.nl kunt u alleen melding maken van eigen vermeerderd zaaizaad/pootgoed dat u in Nederland heeft uitgezaaid/gepoot. Eigen vermeerderd zaaizaad/pootgoed dat u in Duitsland heeft gebruikt dient u te melden via www.stv-bonn.de. In België kunt u het gebruik van eigen vermeerderd pootgoed melden via www.hoevepootgoed.be. Bij gebruik van eigen zaaizaad van granen adviseren wij u om contact op te nemen met de betreffende eigenaar(s) van de rassen die u gebruikt heeft. Wellicht ten overvloede wijzen wij u erop dat eigen vermeerderd zaaizaad/pootgoed niet in het verkeer mag worden gebracht en alleen op het eigen bedrijf mag worden gebruikt. Het is daarom niet toegestaan om eigen zaaizaad/pootgoed, dat u in het ene land (bijvoorbeeld Nederland) heeft geoogst, in het andere land (bijvoorbeeld Duitsland) uit te zaaien/poten.